Những kết quả bước đầu quan trọng qua 5 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII

Theo đánh giá của Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án Trung ương 4, qua 5 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về xây dựng Đảng, các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đề ra được triển khai thực hiện có hiệu quả, tạo chuyển biến tích cực, đạt được những kết quả bước đầu quan trọng.

   
Những kết quả ưu điểm nổi bật là: Việc nghiên cứu, quán triệt, cụ thể hóa và tổ chức thực hiện Nghị quyết được các cấp ủy, tổ chức đảng triển khai thực hiện nghiêm túc, quyết liệt, với quyết tâm chính trị cao, có nhiều đổi mới, từng bước khắc phục được một số hạn chế, khuyết điểm trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng mà Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII đã chỉ ra. Nhận thức của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu về tình trạng suy thoái, nguy cơ đe dọa sự tồn vong của Đảng và chế độ nếu không ngăn chăn, đẩy lùi được tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến", “tự chuyển hóa" trong nội bộ đầy đủ, sâu sắc hơn.

Nhiều cấp ủy đã đổi mới phương pháp, cách làm, tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn, giúp cán bộ, đảng viên tự giác nhìn thẳng vào khuyết điểm, yếu kém của bản thân để nhận diện đúng mức độ biểu hiện suy thoái, chủ động đề ra biện pháp khắc phục, sửa chữa, gắn với tăng cường công tác chính trị tư tưởng, đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Sau 5 năm thực hiện Nghị quyết, tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện tự diễn biến, tự chuyển hóa trong nội bộ bước đầu được ngăn chặn, đẩy lùi, tạo tiền đề để tiếp tục thực hiện Nghị quyết đạt kết quả rõ nét hơn trong thời gian tới. Công tác cán bộ có nhiều đổi mới, thực hiện quyết liệt, đồng bộ; thể chế về công tác cán bộ từng bước hoàn thiện, kỷ luật, kỷ cương được tăng cường, kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ, chống chạy chức, chạy quyền đạt kết quả bước đầu, góp phần khắc phục những hạn chế, khuyết điểm trong công tác cán bộ, xây dựng đội ngũ cán bộ ngày càng đáp ứng tốt hơn yêu cầu trong tình hình mới.

Công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng được đẩy mạnh, hiệu lực, hiệu quả được nâng lên; đấu tranh phòng, chống tham nhũng được thực hiện quyết liệt, “không có vùng cấm, không có ngoại lệ", với quyết tâm chính trị rất cao, đạt nhiều kết quả quan trọng, rõ rệt; việc xử lý cán bộ vi phạm nghiêm minh, cả đương chức hay đã nghỉ hưu, góp phần quan trọng ngăn chăn, đẩy lùi tham nhũng, tiêu cực, “lợi ích nhóm" trong cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu. Kết quả thực hiện Nghị quyết Trung ương 4, khóa XII đã mang lại hiệu quả nhiều mặt, uy tín của Đảng và Nhà nước được củng cố, lòng tin của nhân dân được nâng lên, góp phần quan trọng vào thành công rất tốt đẹp Đại hội XIII của Đảng, cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026.

Bên cạnh những kết quả đạt được, Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án cũng chỉ ra những hạn chế, khuyết điểm là: Không ít cán bộ, đảng viên, người đứng đầu còn lúng túng khi nhận diện các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tự diễn biến, tự chuyển hóa; một số cán bộ, đảng viên còn né tránh khi nhận diện các biểu hiện. Công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận chưa được quan tâm đúng mức, chưa đáp ứng yêu cầu. Việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch chưa phát huy đầy đủ sức mạnh tổng hợp của các lực lượng chức năng. Công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị chưa thực sự đổi mới. Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, đảng viên chưa thường xuyên, hiệu quả còn hạn chế. Việc quản lý báo chí, xuất bản, internet, mạng xã hội có mặt chưa chặt chẽ, còn lúng túng.

Kết quả học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh của cán bộ, đảng viên chưa đồng bộ giữa học tập và làm theo Bác; không ít cán bộ, đảng viên, người đứng đầu chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm nêu gương. Tự phê bình và phê bình không ít nơi còn hình thức; chưa tự giác nhận khuyết điểm và trách nhiệm cá nhân, còn nể nang, né tránh, ngại va chạm; việc chỉ đạo khắc phục các hạn chế, khuyết điểm chưa quyết liệt, dứt điểm. Đấu tranh với các biểu hiện lệch lạc về đạo đức, lối sống chưa mạnh mẽ; xử lý những cá nhân suy thoái nghiêm trọng về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, có biểu hiện tự diễn biến, tự chuyển hóa chưa kịp thời, nghiêm minh. Việc thực hiện chuẩn mực đạo đức cách mạng của đảng viên chưa thật nhuần nhuyễn với truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc và tiêu biểu cho chuẩn mực, giá trị con người Việt Nam trong điều kiện mới.

Một số nội dung Nghị quyết chưa được thể chế hóa, cụ thể hóa đầy đủ, kịp thời, một số văn bản chậm ban hành. Cơ chế kiểm soát quyền lực của người có chức, có quyền và chế tài xử lý vi phạm ở một số lĩnh vực chưa cụ thể, hiệu quả thực thi còn thấp. Chính sách cải cách tiền lương chưa thực hiện được theo lộ trình, chính sách nhà ở cho cán bộ, công chức không khả thi. Chưa có cơ chế cụ thể để kịp thời cho thôi chức, miễn nhiệm, cho từ chức đối với cán bộ làm việc kém hiệu quả, không hoàn thành nhiệm vụ, yếu năng lực, kém về phẩm chất đạo đức, tín nhiệm thấp không cần hết nhiệm kỳ, hết tuổi công tác, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu. Trong bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử vẫn còn để lọt nhân sự có biểu hiện suy thoái, bố trí người nhà, người chưa đủ năng lực, uy tín, thậm chí có cả cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý. Công tác quản lý, giáo dục, rèn luyện đảng viên chưa được chú trọng đúng mức; việc rà soát, sàng lọc, đưa những đảng viên không còn đủ tư cách ra khỏi Đảng chưa thường xuyên, thiếu kiên quyết. Công tác phát hiện và giải quyết vấn đề chính trị hiện nay có nơi, có lúc còn hạn chế.

Công tác kiểm tra, giám sát của một số cấp ủy chưa thường xuyên, phạm vi, đối tượng giám sát hẹp, hiệu quả cảnh báo, phòng ngừa vi phạm hạn chế. Một số cấp ủy chưa chú trọng kiểm tra, giám sát chuyên đề việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4, khóa XII; kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm để xử lý các cá nhân suy thoái về tư tưởng chính trị, có biểu hiện tự diễn biến, tự chuyển hóa còn ít. Công tác phòng, chống tham nhũng ở một số nơi chuyển biến chưa rõ nét. Kê khai, giải trình và giám sát việc kê khai tài sản, thu nhập của cán bộ, đảng viên chưa chặt chẽ, nghiêm túc. Việc phát huy vai trò của nhân dân, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền ở một số địa phương còn hạn chế, chưa chủ động. Một số cấp ủy, tổ chức đảng chưa cụ thể hóa việc phát huy vai trò của nhân dân trong đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái, tự diễn biến, tự chuyển hóa trong cán bộ, đảng viên. Việc giám sát tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên còn lúng túng.

Từ những kết quả đạt được, hạn chế, khuyết điểm và nguyên nhân chủ quan, khách quan, dự báo tình hình trong thời gian tới, Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án Trung ương 4 đề xuất tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII với 4 nhóm nhiệm vụ, giải pháp gồm:

Một là, tiếp tục nâng cao chất lượng công tác chính trị tư tưởng.

Hai là, nâng cao tính tự giác của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu trong nhận diện những biểu hiện suy thoái, tự phê bình và phê bình, thực hiện trách nhiệm nêu gương, tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Ba là, tăng cường các biện pháp phòng ngừa, cảnh báo vi phạm từ sớm, từ xa, quyết tâm, quyết liệt xử lý kịp thời, nghiêm minh sai phạm để cảnh tỉnh, răn đe đối với mọi cán bộ, đảng viên.

Bốn là, phát huy mạnh mẽ vai trò của Quốc hội, hội đồng nhân dân các cấp, Mặt tận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân, thực sự dựa vào dân để xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh.

Trong từng nhóm giải pháp nêu trên có các nội dung, biện pháp cụ thể thực hiện trong thời gian tới. Hy vọng trong kỳ họp tới của Ban Chấp hành Trung ương sẽ bàn cụ thể, sâu sắc tình hình, kết quả thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII, đề ra kết luận chỉ đạo thực hiện phù hợp, hiệu quả cao trong thời gian tới, qua đó góp phần thiết thực để xây dựng Đảng thật sự trong sạch, vững mạnh.